موسیقی|هنرهای تجسمی

معرفي ساز: سیتار

سی‌تار از سازهای زهی زخمه‌ای موسیقی هندی است.

این ساز دسته‌ای بلند و کشیده و کاسه‌ای به شکل گلابی دارد. این ساز هفت سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدید (یا همراه) دارد که در زیر سیم‌های اصلی بسته می‌شود و با زخمهای فلزی که هندیان به آن «مضراب» می‌گویند نواخته می‌شود. سیم‌های اصلی که وظیفهٔ تولید آواهای نغمه را به‌عهده دارند پس از ضربه خوردن، سیم‌های همراه را به صدا درمی آورند. دستان‌های روی دسته این ساز فلزی و کمانی شکل‌اند.

سی‌تار انواع مختلف دارد و شکل کاسه و شمار سیم‌ها در انواع آن فرق می‌کند. بطور کلی می‌توان این ساز را به سه گونه تقسیم کرد: نوع اول فقط دارای ۷ سیم اصلی و بدون سیم تشدید کننده‌است. نوع دوم دارای ۷ سیم اصلی و ۱۱ یا ۱۳ سیم تشدید کننده‌است. نوع سوم دارای مشخصات نوع دوم به اضافه یک کاسه اضافی در بالای دسته ساز است که بیشتر نقش تزئینی دارد تا شدت دهنده صدا.

راوی شانکار و ولایت‌خان از نوازندگان مشهور این ساز هستند.

سيتار يکى از سازهاى زهى کشور هندوستان است که داراى دسته اى بلند و کشيده است و کاسه اى بزرگ به شکل گلابى دارد. سيتار علاوه بر سيمهاى اصلى داراى سيمهاى فرعى يا هم نوا نيز مى باشد که در زير سيمهاى اصلى سيتار بسته مى شوند. سيمهاى اصلى که وظيفه توليد اصوات را عهده دارند پس از ضربه خوردن، سيمهاى فرعى را به صدا در مى آورند.

يکى از قديمى ترين تمدنهاى جهان، تمدن هندوستان است که داراى موسيقى و آواهاى غنى مى باشد. قدمت موسيقى اين کشور به هزاران سال پيش از ميلاد مسيح باز مى گردد.سبک موسيقى کشور هندوستان و کلآ شبه قاره نسبت به کشورهاى غربى که به سرعت دستخوش تغيير هستند، کمتر دچار تغيير و تحول شده است.

موسيقى دانان هندى به ندرت بدون در نظر گرفتن ريشه اصلى موسيقى کشورشان آهنگ سازى مى کنند.

آنها موسيقى را يکى از ابتکارات هميشگى کشور خودشان مى دانند که بطور دائمى روى آن کار شده است و خلق مجدد ملودى ها و ريتم ها از هزاران سال پيش تا به امروز ادامه دارد.

نگرش هاى مذهبى نيز در ساختار موسيقى اين کشور تأثير بسزايى دارد.
لازم به ذکر است که برعکس موسيقى غربى که تا نيم پرده دارد و موسيقى ايرانى که تا ربع پرده دارد، موسيقى هند و شبه قاره داراى يک هشتم پرده نيز مى باشد.

بررسى سيتار:سيتار يکى از سازهاى زهى کشور هندوستان است که داراى دسته اى بلند و کشيده است و کاسه اى بزرگ به شکل گلابى دارد. سيتار علاوه بر سيمهاى اصلى داراى سيمهاى فرعى يا هم نوا نيز مى باشد که در زير سيمهاى اصلى سيتار بسته مى شوند. سيمهاى اصلى که وظيفه توليد اصوات را عهده دارند پس از ضربه خوردن، سيمهاى فرعى را به صدا در مى آورند.

سيتار داراى هفت سيم اصلى و يازده تا سيزده سيم هم نوا مى باشد. نوع ديگر سيتار که در هندوستان به آن Mind گفته مى شود، قابليت نواختن گام Minor را دارد که براى نوازندگان Rock Guitar يک رؤيا محسوب مى شود. نواختن اين گام به نوازندگان سيتار اين اجازه را مى دهد که به صورت کامل تمام ملودى را بنوازند و نوايى شبيه به گريه انسان را خلق کنند.
فراگيرى اين ساز بسيار پيچيده و سخت بوده، نياز به زمان طولانى و همچنين تمرين جدى دارد.

بحث کردن در مورد نام قسمتهاى مختلف سيتار هميشه مسئله اى غامض و پيچيده بوده است. کشور هندوستان سرزمينى است با گويش ها و زبان هاى متفاوت و اين کاملآ طبيعى به نظر مى رسد که در مکان هاى مختلف اين کشور، نحوه بيان آن متفاوت باشد.

سيتار از چند قسمت تشکيل شده است که در زير به بررسى هريک از قسمتهاى آن مى پردازم:

۱٫ Kunti: به وسيله Kunti ها سيتار را کوک مى کنند. Kunti هاى بزرگ براى سيمهاى اصلى و Kunti هاى کوچک براى سيمهاى هم خوان مى باشد.

۲٫ Bajtar ki Kunti: يکى از قسمتهاى مهم Kunti مى باشد که براى نواختن نواهاى اصلى از آن استفاده مى شود. اين قسمت نسبت به بقيه قسمتها استفاده بيشترى دارد.

۳٫ Drone Strings: اين يکى از قسمتهاى مهم براى نواختن و به اجرا در آوردن موسيقى مى باشد. هنگام نواختن، سيمها به نوبت آماده اجراى قطعه موسيقيايى مى شوند.

۴٫ Tumba: قطعه اى است کدويى شکل که تعدادى از سيتار ها آن را دارا مى باشند.

۵٫ Tar: در سيتار، تارهاى زيادى وجود دارد ولى بطور متوسط هر سيتار داراى ?? تار مى باشد که شامل تارهاى اصلى و تارهاى هم خوان مى شود.

۶٫ Baj Tar: قسمتى است که بيشترين کمک را براى نواختن دقيق ساز مى کند.

۷٫ Taraf dar: سيمهاى هم نوا هستند که در اثر مضراب زدن سيمهاى اصلى مرتعش مى شوند.

۸٫ Dandi: گردن سيتار را Dandi مى گويند.

۹٫ Parda: ترکه هاى فلزى هستند که با قسمت گردن ساز مرتبط مى باشند و مى توان زير و بمى صدا را با آن ميزان کرد.

۱۰٫ Gulu: قطعه اى چوبى است که با گردن سيتار در تماس است و باعث ارتعاش صدا مى شود. به علت ضعف اين قسمت، بخصوص در جايى که با گردن در تماس است به يکى از مشکلات عمومى سيتار تبديل شده است.

۱۱٫ Chota Ghoraj: يکى از قسمتهاى کوچک سيتار است که از استخوان شتر ساخته مى شود. به همين دليل اين قسمت داراى ارزش مادى زيادى مى باشد.

۱۲٫ Bada Ghoraj: براى نواختن و به ارتعاش در آوردن سيمها به کار مى رود.

۱۳٫ Tuning Bead: اجازه مى دهد که گام Minor بدون نياز به کوک کردن با Peg ها تنظيم شود.

۱۴٫ Tabkandi: براى تعيين تن دستگاه موسيقى بسيار مهم است. براى بالابردن و ارتقاء کيفيت آن، بايد چوب آن را بسيار صيقل داد.

۱۵٫ Kaddu: اسباب ارتعاش سيتار است.بايد بسيار ظريف باشد تا در تمام مدت ارتعاش صدا را حفظ کند.